تأثیر 8 هفته تمرین هوازی در آب بر نیمرخ لیپیدی، گلوکز، مقاومت به انسولین و آپولیپوپروتئین A و B در زنان یائسه دارای اضافه وزن

مقدمه: دوران یائسگی به دلیل کاهش سطوح استروژن با افزایش درصد چربی و به‌ویژه چربی احشایی همراه است و این امر با خطر ابتلاء به بیماری­های قلبی - عروقی ارتباط مستقیم دارد؛ لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر 8 هفته تمرین هوازی در آب بر نیمرخ لیپیدی، گلوکز، مقاومت به انسولین و آپولیپوپروتئین A و B در زنان یائسه انجام شد. روش‌کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده در سال 1393 بر روی 26 زن یائسه در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمودنی­ها به­طور تصادفی در دو گروه کنترل و تمرین قرار گرفتند. گروه تجربی به مدت 8 هفته در تمرینات ورزشی هوازی در ‏آب شرکت کردند. از روش سه نقطه­ای و دستگاه سنجش ترکیب بدن و معادله هما به ترتیب، جهت تعیین درصد چربی، شاخص توده بدنی و مقاومت به انسولین استفاده شد؛ همچنین از کیت­های مربوطه جهت ارزیابی مقادیر کلسترول، لیپوپروتئین کم چگال و پرچگال، تری گلیسرید، آپولیپوپروتئین A و B استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم­افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون‌های کولموگروف اسمیرنوف، تی وابسته و تی مستقل انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی­دار در نظر گرفته شد. یافته­ها: تمرین هوازی منظم در آب، باعث کاهش معنی­دار سطوح آپولیپوپروتئین A (001/0=p)، آپولیپوپروتئین B (019/0=p)، LDL (06/0=p)، کلسترول تام (03/0=p)، گلوکز (038/0=p) و مقاومت به انسولین (003/0=p) و افزایش معنی­دار HDL (015/0=p) گردید؛ همچنین در این گروه TG (72/0=p) نیز کاهش یافت که از نظر آماری معنی­دار نبود. در گروه کنترل نیز سطوح آپولیپوپروتئین A (029/0=p) و B (026/0=p) به­طور معنی­داری کاهش یافت؛ افزایش معنی­دار سطوح TG (027/0=p) و افزایش غیر معنی­دار کلسترول تام (30/0=p) و گلوکز (80/0=p) در گروه کنترل مشاهده شد. مقاومت به انسولین (61/0=p) در این گروه کاهش یافت که معنی­دار نبود. نتیجه‌گیری: هشت هفته تمرین هوازی در آب، منجر به بهبود برخی عوامل خطرساز قلبی - عروقی در زنان یائسه دارای اضافه وزن می‌شود و این‌گونه تمرینات جهت پیشگیری از ابتلاء به بیماری تصلب شرایین و بیماری‌های قلبی عروقی توصیه می‌گردد.